IQ czy EQ – co jest ważniejsze?

Co jest ważniejsze w określaniu sukcesu życiowego – wiedza książkowa czy wiedza „z ulicy”? To pytanie trafia w sedno ważnej debaty, w której przeciwstawia się względne znaczenie inteligencji poznawczej (IQ) i inteligencji emocjonalnej (EQ).

Zwolennicy tak zwanego „książkowej wiedzy” mogą sugerować, że IQ odgrywa najbardziej krytyczną rolę w określaniu tego, jak dobrze ludzie radzą sobie w życiu. Zwolennicy tego, co można nazwać „wiedzy życiowej”, sugerowaliby natomiast, że EQ jest jeszcze ważniejsze. Więc jak jest naprawdę?

Zrozumienie debaty na temat IQ i EQ

W swojej książce „Inteligencja emocjonalna” autor i psycholog Daniel Goleman zasugerował, że EQ (czyli iloraz inteligencji emocjonalnej) może być w rzeczywistości ważniejszy niż IQ. Dlaczego? Niektórzy psychologowie uważają, że standardowe miary inteligencji (tj. wyniki IQ) są zbyt wąskie i nie obejmują pełnego zakresu ludzkiej inteligencji.

Na przykład psycholog Howard Gardner zasugerował, że inteligencja nie jest po prostu pojedynczą, ogólną zdolnością. Zamiast tego sugeruje on, że w rzeczywistości istnieje wiele inteligencji i że ludzie mogą mieć mocne strony w wielu z tych obszarów.

Zamiast skupiać się na jednej, ogólnej inteligencji, zwykle określanej jako czynnik g, niektórzy eksperci uważają, że zdolność rozumienia i wyrażania emocji może odgrywać równie ważną, jeśli nie ważniejszą, rolę w tym, jak ludzie radzą sobie w życiu.

Zobacz też: Jak mierzone są średnie wyniki IQ

Różnica pomiędzy IQ a EQ

Jak mierzy się i testuje IQ i EQ? Iloraz inteligencji, czyli IQ, to liczba uzyskana na podstawie standaryzowanego testu inteligencji. W oryginalnych testach IQ wyniki były obliczane poprzez podzielenie wieku umysłowego danej osoby przez jej wiek chronologiczny, a następnie pomnożenie tej liczby przez 100.

Tak więc, dziecko o wieku umysłowym 15 lat i wieku chronologicznym 10 lat miałoby IQ równe 150. Obecnie wyniki większości testów IQ są obliczane poprzez porównanie wyniku osoby biorącej udział w teście ze średnimi wynikami innych osób w tej samej grupie wiekowej. IQ reprezentuje takie zdolności jak:

• Przetwarzanie wzrokowe i przestrzenne
• Wiedza o świecie
• Płynność rozumowania
• Pamięć robocza i pamięć krótkotrwała
• Rozumowanie ilościowe

Inteligencja emocjonalna odnosi się do zdolności danej osoby do postrzegania, kontrolowania, oceniania i wyrażania emocji. Badacze tacy jak John Mayer i Peter Salovey, a także pisarze tacy jak Daniel Goleman, pomogli rzucić światło na inteligencję emocjonalną, czyniąc z niej gorący temat w dziedzinach od zarządzania biznesem po edukację. EQ koncentruje się na takich umiejętnościach jak:

• Rozpoznawanie emocji
• Ocenianie tego, co czują inni
• Kontrolowanie własnych emocji
• Dostrzeganie tego, co czują inni
• Wykorzystywanie emocji do ułatwienia komunikacji społecznej
• Odnoszenie się do innych

Od lat 90-tych XX wieku inteligencja emocjonalna przeszła drogę od mało znanej koncepcji, którą można znaleźć w czasopismach akademickich, do powszechnie uznawanego terminu. Obecnie można kupić zabawki, które twierdzą, że pomagają zwiększyć inteligencję emocjonalną lub zapisać dzieci do programów społecznego i emocjonalnego uczenia się (SEL) zaprojektowanych w celu nauczania umiejętności inteligencji emocjonalnej. W niektórych szkołach w Stanach Zjednoczonych, nauczanie społeczne i emocjonalne jest nawet wymogiem programowym.

Sprawdź również: Czym jest test IQ? Co mierzy i jak?

Co jest ważniejsze?

W pewnym momencie IQ było postrzegane jako główny wyznacznik sukcesu. Zakładano, że ludzie z wysokim IQ są skazani na życie pełne osiągnięć i dokonań, a badacze debatowali nad tym, czy inteligencja jest produktem genów czy środowiska.

Jednak niektórzy krytycy zaczęli zdawać sobie sprawę, że wysoka inteligencja nie jest gwarancją sukcesu w życiu. Było to również być może zbyt wąskie pojęcie, by w pełni objąć szeroki zakres ludzkich zdolności i wiedzy.

IQ jest nadal uznawane za ważny element sukcesu, szczególnie jeśli chodzi o osiągnięcia w nauce. Osoby o wysokim IQ zazwyczaj dobrze radzą sobie w szkole, często zarabiają więcej pieniędzy i ogólnie są zdrowsze.

Jednak dziś eksperci zdają sobie sprawę, że IQ nie jest jedynym wyznacznikiem sukcesu życiowego. Jest ono raczej częścią złożonego zestawu czynników – jednym z nich, jest inteligencja emocjonalna. Wiele firm zleca obecnie szkolenia z zakresu inteligencji emocjonalnej i stosuje testy EQ jako część procesu zatrudniania.

Badania wykazały, że osoby o dużym potencjale przywódczym wykazują również większą inteligencję emocjonalną, co sugeruje, że wysoka EQ jest ważną cechą liderów biznesowych i menedżerów.

Na przykład, jedna z firm ubezpieczeniowych odkryła, że EQ może odgrywać istotną rolę w sukcesie sprzedaży. Okazało się, że agenci sprzedaży, którzy osiągnęli niższe wyniki w zakresie inteligencji emocjonalnej, takiej jak empatia, inicjatywa i pewność siebie, sprzedawali polisy ze średnią składką w wysokości 54 000 USD. Agenci, którzy osiągnęli wysokie wyniki w zakresie EQ, sprzedawali polisy o średniej wartości 114 000 USD.

Zdolności emocjonalne mogą również wpływać na wybory dokonywane przez konsumentów w obliczu decyzji o zakupie. Nagrodzony Noblem psycholog Daniel Kahneman odkrył, że ludzie wolą mieć do czynienia z osobą, której ufają i którą lubią, niż z kimś, kogo nie lubią, nawet jeśli oznacza to zapłacenie więcej za produkt gorszej jakości.

Czy Inteligencji Emocjonalnej można się nauczyć?

Jeśli inteligencja emocjonalna jest tak ważna, czy można się jej nauczyć lub ją wzmocnić? Według jednej z metaanaliz, w której przeanalizowano wyniki programów nauczania społecznego i emocjonalnego, odpowiedź na to pytanie jest jednoznacznie twierdząca.

Badanie wykazało, że około 50% dzieci objętych programami SEL miało lepsze wyniki w nauce, a prawie 40% poprawiło średnią ocen. Programy te były również związane ze zwiększoną frekwencją w szkole i zmniejszonymi problemami dyscyplinarnymi.

Strategie nauczania inteligencji emocjonalnej obejmują kształcenie charakteru, modelowanie pozytywnych zachowań, zachęcanie do myślenia o tym, co czują inni, oraz znajdowanie sposobów na bycie bardziej empatycznym wobec innych.

Sprawdź również: Co to znaczy mieć IQ geniusza?

Podsumowanie

Sukces życiowy jest wynikiem wielu czynników. Zarówno IQ, jak i EQ odgrywają rolę w ogólnym sukcesie, a także w zdrowiu, samopoczuciu i szczęściu. Zamiast skupiać się na tym, które czynniki mają bardziej dominujący wpływ, największe korzyści może przynieść nauka doskonalenia umiejętności w wielu obszarach. Oprócz wzmacniania zdolności poznawczych, takich jak pamięć i koncentracja umysłowa, można również nabywać i doskonalić umiejętności społeczne i emocjonalne.